Özel belgede sahtecilik, hukuki olarak bir değere sahip olan okunabilir ve yazılabilir belgeler üzerinde değişiklik yapılması, evrakın sahte olarak düzenlenmesi ve bunların kullanılması fiiline denilmektedir. Resmi belgede sahtecilik ile özel evrakta sahtecilik arasında belgelerin ait olduğu kişi, kurum dışında bir fark bulunmamaktadır. Resmi belgeyi hazırlama yetkisi kamu görevlisine ait iken özel belge herkes tarafından hazırlanabilmektedir. Kanuna göre bu konudaki bilgilere TCK 207’den ulaşılabilmektedir.
Özel belgede sahtecilik ile ilgili verilecek ceza ağır ceza olmasa da ortaya çıkardığı sonuç oldukça önemlidir. İşlenen bu suç ile ilgili soruşturma ve kovuşturmasının titizlikle yapılması gerekmektedir. Bunun nedeni ise evrakta sahtecilik yapılması ile birlikte kişiler arasında ticari ve şahsi olan ilişkilerin zedelenmesi ve buna bağlı olarak da kamu düzeninin bozulması gösterilebilir.
Özel Belgede Sahtecilik Nasıl Anlaşılır?
Yapılan bir eylemin suç olup olmadığı kanuna göre belirlenmektedir. Özel belgede sahtecilik nasıl anlaşılır denildiğinde de yine kanun çerçevesinde buna bakılmaktadır. TCK 207. maddede düzenlenen özel evrakta sahtecilik ile ilgili olarak bir gruplandırma yapılmaktadır. Kanuna göre bu suç 3 farklı seçimlik hareketle kasten işlenebilen bir suç olarak görülmektedir.
Kişinin üç seçimlik hareketten herhangi birinin işlenmesi özel belgede sahtecilik suçunun işlenmesi demektir. Bu üç eylemin tek kişi tarafından farklı zaman dilimlerinde aynı özel belgeyle işlenmesi durumunda fail tek ceza almaktadır.
Özel Belgede Sahtecilik Suçunun Seçimlik Hareketleri
Özel belgede sahtecilik suçunun resmi evrakta sahtecilik suçundan bir farkı bulunmaktadır. Resmi evrakta sahtecilik yapmak kullanılmasa bile suç iken özel evrakta sahtecilik yapıldığında evrak kullanıldığında suç işlenmiş olmaktadır. Özel evrakta sahtecilik suçu üç şekilde işlenebilir. Bu üç grup şu şekilde sıralanabilir:
- Gerçek bir özel belgenin başkalarını aldatmak amacıyla değiştirilmesi ve kullanılması,
- Özel bir belgenin sahte olarak düzenlenerek kullanılması,
- Sahte olduğu bilinen özel belgeyi kullanma.
Özel Belgede Sahtecilik ve Şikayet Süresi
İşlenen suçta bu suçun şikayet edilme süresi önemlidir ve bu süre kanunda yer almaktadır. TCK md. 73’e göre şikayete bağlı suçlarda suçun işlenmesinden itibaren 6 ay içerisinde şikayet edilmemesi durumunda bu suç ile ilgili olarak şikayet hakkı ortadan kalkmaktadır. Özel belgede sahtecilik suçu şikayete bağlı suçlardan biri olarak kabul edilmemektedir. Bu sebeple sahtecilik suçunda herhangi bir şikayet süresi yoktur.
Bu suçun şikayet süresi yoktur fakat bu suç ile ilgili dava açılmış ise özel evrakta sahtecilik suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıl olduğundan bu süre içerisinde savcılığa bildirilmesi gerekmektedir. Savcılığın da bu süreyi, göz önünde bulundurarak soruşturma başlatması şarttır. Şikayet hangi aşamada yapılırsa yapılsın müşteki olan kişi ceza davasına müdahil sıfatıyla katılma hakkı kazanmış olur.
Özel Belgede Sahtecilik ve Şikayet Süresi
TCK 207’ye göre özel belgede sahtecilik suçu şikayete bağlı suçlar arasında yer almamaktadır. Özel belgede sahtecilik şikayete bağlı olmadan da suç olarak kabul edilmektedir. Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması için birinin şikayetine gerek yoktur. Bu konuda herhangi bir bildirim yapılması ihbar kabul edilmektedir ve suçun soruşturulması ve kovuşturulması başlatılır.
Özel belgede sahtecilik şikayete bağlı olmayan bir suç olduğu için bu suç ile ilgili şikayetten vazgeçme dilekçesi verilmiş olsa bile dava düşmez ve kaldığı yerden devam eder. Fakat şikayetten vazgeçme dilekçesi mahkemenin vereceği kararı olumlu yönde etkileyebilir. Dilekçe ile ilgili olarak da hassas davranılması ve bu dilekçenin alanında uzman olan ceza avukatlarına yazdırılması gerekir.
Özel Belgede Sahtecilik Uzlaşmaya Tabi mi?
En çok merak edilen konular arasında yer alan özel belgede sahtecilik uzlaşmaya tabi mi konusu kanunda çok net bir şekilde açıklanmıştır. Öncelikle bu suç şikayete bağlı suçlar arasında yer almamaktadır. Bu sebeple bu suçun herhangi bir süresi bulunmamaktadır. Savcılık bu suçun zamanaşımı süresi olan 8 yıl dolmadan her zaman resen soruşturma yapabilmektedir. Bu 8 yıllık süre içerisinde bu olay ile ilgili olan kişiler şikayetçi olarak bu davaya müdahil olabilirler. Bu suçun duyulması ile birlikte artık dava süreci başlatılmış olur ve dava herhangi şekilde düşmez. Bu sebeple de davanın uzlaşma ofisine gönderilmesi söz konu olmamaktadır. Özel belgede sahtecilik suçu uzlaşma prosedürü uygulanması gereken suçlar arasında yer almamaktadır.
Özel Belgede Sahtecilik Cezası?
Kamu düzeninin bozan suçlardan biri olarak kabul edilen sahtecilik cezası belirlenmiş suçlardandır. Bu suç ile ilgili soruşturma ve kavuşturmanın tamamlanması durumunda verilecek ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Bu cezalar tüm seçimlik hareketler için aynıdır. Kişi gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla veya bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı için özel belgede sahtecilik suçunu işlemiş ise bu durumda verilecek olan ceza, cezanın yarısı kadar indirim olarak uygulanmaktadır. Özel belgede sahtecilik suçu başka bir suçun işlenmesi sırasında yapılmış ise bu durumda fail hem özel evrakta sahtecilik suçunun cezasını hem de işlediği diğer suçun cezasını alacaktır.
Özel Belgede Sahtecilik Suçunun Şartları, Unsurları
Özel belgede işlenen suça konu olan özel bir belgedir. Her özel belge, özel belgede sahtecilik suçunun konusu olmamaktadır. Bu sebeple özel belgenin bazı özelliklere sahip olması gerekmektedir. Özel belgede sahtecilik suçunun şartları, unsurları konusunda detayları bilmek gerekmektedir. Özel belgenin sahip olması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir:
- Özel belgede sahtecilik suçu yazılı olan evrak üzerinde işlenebilir.
- Özel belgede sahtecilik suçu hukuki değeri olan belgede yapılabilir.
- Özel belgede sahtecilik yapan kişinin yani düzenleyen kişinin belgeden anlaşılması gerekmektedir.
İşlenen sahtecilik suçunun kim tarafından işlendiğinin anlaşılabilmesi için belge üzerinde ad-soyad ve imza bulunması gerekmektedir. Belgeyi kimin düzenlediği anlaşılamazsa suçu işleyen fail olmayacaktır.
Özel Belgede Sahtecilik ve Nitelikli Dolandırıcılık Suçu
Özel belgede sahtecilik ve nitelikli dolandırıcılık suçu ile nitelikli dolandırıcılık arasında nasıl bir bağ olduğunu anlamak için iki suçun niteliklerini bilmek gerekmektedir. Dolandırıcılık suçu kişinin karşısındaki kişiyi hileli davranışlarla aldatarak ondan menfaat temin etmesi suçudur. Özel belgede sahtecilik suçu nitelikli dolandırıcılık suçu ile birlikte ilenen suçlardan kabul edilmektedir. Bu sebeple TCK’ya göre her suça ayrı ceza ilkesi burada geçerli değildir. Dolandırıcılık suçu ile belgede sahtecilik suçu birlikte işlenen suçlardan biri olduğu için birlikte işlenmiş kabul edilmektedir. Bu sebeple mahkeme TCK md. 212’ye göre hem nitelikli dolandırıcılıktan hem özel belgede sahtecilik suçunun hükümleri ile ceza verebilir.
